11/15/2009

Na drodze do Wspólnej Europy

Pierwszą konkretną, bo zrealizowaną propozycję konsolidacji i współpracy Europy Zachodniej przedstawił w 1950 roku francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman. Był to plan francusko-niemieckiej współpracy gospodarczej w zakresie produkcji węgla i stali oraz wykorzystania ich w przemyśle. Miał się przyczynić do rozwoju gospodarczego państw, uniemożliwić niekontrolowane wykorzystanie tych surowców w przemyśle ciężkim, a tym samym zapobiec wyścigowi zbrojeń i kolejnej wojnie. Plan Schumana spotkał się z zainteresowaniem kanclerza RFN, Konrada Adenauera oraz przywódców innych państw. W 1951 roku w Paryżu przedstawiciele Francji, RFN, Włoch, Belgii, Holandii oraz Luksemburga podpisali traktat powołujący Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Po ratyfikacji traktatu powstała pierwsza organizacja na drodze do Wspólnej Europy.
Pod koniec 1953 roku przewodniczący EWWiS, Jean Monnet wysunął projekt stworzenia wspólnoty gospodarczej, politycznej, i wojskowej, której celem miałyby być przyszłe Stany Zjednoczone Europy - przestrzeń wolności, dobrobytu i pokoju. Stworzone nie przez scalenie państw, lecz przez zaangażowanie i solidarne działania ludzi, kolejnych pokoleń. Monnet przewidywał, że Wspólna Europa nie powstanie jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Wiemy, że miał rację, gdyż nie powstała ona w ostatecznym kształcie do dzisiaj. Sam stwierdził, że nie ma idei przedwczesnych, trzeba tylko umieć czekać na stosowny moment, aby je zrealizować.
W 1957 roku sygnatariusze traktatu z Paryża popisali traktaty rzymskie, powołujące Europejska Wspólnotę Gospodarczą oraz EUROATOM. Celem EWG było utworzenie wspólnego wspólnego rynku europejskiego. EUROATOM z kolei miał zapewnić kontrolę i współpracę w zakresie pokojowego wykorzystania energii atomowej. Traktaty rzymskie stworzyły podstawę europejskiego systemu politycznego, określając kompetencje głównych organów wspólnotowych - Rady Ministrów, Komisji oraz Parlamentu i Sądu.
W 1967 roku nastąpiło połączenie organów trzech wspólnot - EWWiS, EWG oraz EUROATOMU. Od tego czasu następowało systematyczne poszerzanie wspólnoty o kolejnych członków - Danię, Irlandię, Grecję, Hiszpanię, Portugalię oraz Wielką Brytanię. W 1992 roku Dwunastka podpisała traktat powołujący 1 stycznia 1993 roku Unię Europejską. Następnie w 1995 roku do UE przyjęto - Austrię, Finlandię oraz Szwecję. Kulminacyjnym momentem integracji europejskiej był 1 maj 2004 roku, kiedy Unię poszerzono o dziesięć nowych państw - Cypr, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Maltę, Polskę, Słowację, Słowenię oraz Węgry wśród, których zdecydowaną większość stanowiły kraje byłego bloku wschodniego. Ostatnio w 2007 roku do UE przystąpiły Bułgaria i Rumunia.